علائم خرابی سنسور NTC پکیج بوتان و نحوه تست آن
آب پکیج بوتان شما یهو جوش میآید یا ناگهانی سرد میشود؟ دمای رادیاتورها غیرقابل کنترل شده؟ به احتمال زیاد مشکل از یه قطعه کوچیک ولی خیلی مهم به اسم سنسور NTC هست. خرابی این سنسور یکی از دلایل اصلی عملکرد نامنظم پکیج هست. مهم ترین علائم خرابی سنسور NTC اینها هستن:
نوسان شدید دمای آب گرم (یهو سرد یا جوش شدن).
ولرم بودن دائمی آب گرم مصرفی.
گرم شدن بیش از حد یا گرم نشدن رادیاتورها.
نمایش کدهای خطای مربوط به سنسور روی نمایشگر (در مدل های دیجیتال).
در ادامه، کامل بهتون توضیح میدم که این سنسور چیه، چه علائمی دارد و چجوری میشه فهمید که خراب شده.
سنسور NTC پکیج بوتان چیست و چه کار میکند؟
سنسور NTC در واقع دماسنج پکیج شماست. NTC مخفف یه عبارت انگلیسیه که معنیش میشه "مقاومت با ضریب دمایی منفی". یعنی چی؟ یعنی این یه مقاومت الکتریکی هست که با بالا رفتن دما، مقدار مقاومتش کم میشود و با پایین اومدن دما، مقاومتش زیاد میشود. برد الکترونیکی پکیج (فرمانده دستگاه) با خوندن مداوم مقدار این مقاومت، دمای دقیق آب رو میفهمد.
توی پکیج های بوتان معمولا دوتا سنسور NTC اصلی داریم:
سنسور NTC آب گرم مصرفی (DHW): دمای آبی که برای حمام و ظرفشویی استفاده میکنید رو اندازه میگیرد.
سنسور NTC مدار گرمایش (CH): دمای آبی که توی رادیاتورها میچرخد رو اندازه میگیرد.
خرابی هر کدوم از اینها، مشکلات خاص خودش رو ایجاد میکند و یکی از دلایل اصلی سرد شدن آب پکیج بوتان هم همین خرابی سنسور NTC مصرفی هست.
علائم اصلی خرابی سنسور NTC آب گرم مصرفی
اگه سنسوری که دمای آب حمام و آشپزخونه رو اندازه میگیره خراب بشه، شما با این مشکلات روبرو میشوید:
۱. سرد و گرم شدن شدید و ناگهانی آب
این واضح ترین نشانه هست. شما زیر دوش هستید و آب یهو جوش میشود طوری که نمیشه بهش دست زد، و بعد از چند ثانیه کاملا سرد میشود. چرا؟ چون سنسور خراب به برد گزارش غلط میدهد. مثلا میگوید آب سرده، برد شعله رو تا آخر زیاد میکند و آب جوش میآید. بعد یهو گزارش میدهد آب خیلی داغه، و برد شعله رو کامل قطع میکند و آب سرد میشود. این نوسان شدید و غیرمنطقی، مشخصه اصلی خرابی NTC هست.
۲. ولرم بودن همیشگی آب
گاهی هم سنسور یه دمای بالاتر از دمای واقعی رو به برد گزارش میدهد. مثلا آب ۴۰ درجه هست ولی سنسور به برد میگوید آب ۶۰ درجه هست. برد هم باورش میشود و شعله رو کم یا خاموش میکند. نتیجه این میشه که آب شما هیچوقت به اون دمای داغی که تنظیم کردید نمیرسد و همیشه ولرمه.
علائم اصلی خرابی سنسور NTC مدار گرمایش (شوفاژ)
اگه سنسوری که دمای رادیاتورها رو کنترل میکند خراب بشود، مشکلات زیر پیش میآید:
۱. رادیاتورها بیش از حد داغ میشوند
اگه سنسور خراب بشود و دمای پایین تری رو به برد گزارش بدهد، برد به اشتباه فکر میکند که رادیاتورها هنوز سرد هستن و به شعله دستور میدهد که مدام روشن بماند. این کار باعث میشه رادیاتورها اونقدر داغ بشن که نشه بهشون دست زد و دمای خونه خیلی گرم بشود.
۲. رادیاتورها به اندازه کافی گرم نمیشوند
برعکس حالت قبل هم ممکنه. یعنی سنسور دمای بالاتری رو گزارش بدهد و برد فکر کند که رادیاتورها به دمای مطلوب رسیدن و شعله رو زودتر از موعد خاموش کند. در نتیجه رادیاتورهای شما همیشه ولرم یا نیمه گرم باقی میمانند.
خرابی این سنسور خیلی رو اعصابه.
نحوه تست سنسور NTC (فقط برای متخصصین)
تست سنسور NTC یه کار تخصصی هست و نیاز به ابزار دقیق یعنی مولتی متر (اهم متر) دارد. سرویسکار این کار رو به این شکل انجام میدهد:
اول برق پکیج رو کامل قطع میکند.
سیم های متصل به سنسور رو جدا میکند.
مولتی متر رو روی حالت اندازه گیری مقاومت (اهم) تنظیم میکند و دوتا پراب اون رو به پایه های سنسور وصل میکند.
مقاومت سنسور رو در دمای محیط میخونه. یه سنسور سالم در دمای ۲۵ درجه سانتی گراد باید مقاومتی حدود ۱۰ کیلو اهم (10KΩ) داشته باشد.
بعدش سنسور رو با فندک یا سشوار کمی گرم میکند. با گرم شدن، مقاومت سنسور باید به آرامی و به صورت خطی کم بشود.
اگه مقاومت سنسور در دمای اتاق خیلی پرت باشد (مثلا صفر یا بی نهایت) یا با تغییر دما مقاومتش تغییر نکند، یعنی سنسور قطعا خراب هست و باید تعویض بشود.
هشدار: این کار نیاز به دانش فنی دارد. اگه با برق و الکترونیک آشنایی ندارید، به هیچ وجه خودتون این کار رو انجام ندهید.
راه حل قطعی خرابی سنسور NTC چیست؟
سنسور NTC یه قطعه الکترونیکی مصرفی و پرسی هست و به هیچ وجه قابل تعمیر نیست. اگه تست ها نشون بده که سنسور خراب شده، تنها راه حل، تعویض اون با یه سنسور نو و اصلی هست. این کار معمولا هزینه زیادی ندارد ولی تاثیر خیلی بزرگی روی عملکرد درست و بهینه پکیج شما دارد.
بیایید تمام چیزهایی که گفتم رو به طور خلاصه مرور کنیم .
خب پس فهمیدیم که سنسور NTC دماسنج پکیج بوتان هست و خرابی اون میتونه کل سیستم رو به هم بریزد. علائم اصلی خرابیش شامل سرد و گرم شدن شدید آب، ولرم بودن آب، یا گرم نشدن و داغ شدن بیش از حد رادیاتورها هست. تشخیص قطعی خرابی این قطعه با تست توسط مولتی متر انجام میشود که کار متخصص هست. سنسور NTC قابل تعمیر نیست و در صورت خرابی باید حتما با یه قطعه نو و اصلی تعویض بشود تا عملکرد پکیج شما به حالت عادی برگردد.