một. Lý thuyết phiên mã và dịch mã Sinh 12

một.1. định nghĩa phiên mã

Sự truyền thông báo di truyền trong khoảng phân tử ADN mạch kép sang phân tử ARN mạch đơn được gọi là thời điểm phiên mã, hay còn gọi là sự tổng hợp ARN.

Ở sinh vật nhân thực, thời kỳ tổng hợp ARN diễn ra cốt yếu trong nhân tế bào, vào kì trung gian, giữa 2 lần phân bào, lúc NST đang ở trạng thái dãn xoắn.

Ở sinh vật nhân sơ, do ko với màng nhân nên phiên mã xảy ra ở tế bào chất.

Phiên mã tạo ra nhiều mẫu ARN khác nhau: mARN, tARN, rARN và cả các ARN kích thước nhỏ.

một.2. định nghĩa dịch mã

Mã di truyền chứa trong mARN được chuyển thành trình tự những axit amin trong chuỗi polipeptit của protein được gọi là công đoạn dịch mã, rất hay còn gọi là sự tổng hợp protein.

Dịch mã là thời kỳ tiếp theo của phiên mã.

2. Cơ chế phiên mã và dịch mã

hai.1. Cơ chế phiên mã

a) Thành phần tham gia phiên mã

những thành phần tối thiểu cần cho thời điểm phiên mã gồm:

ADN khuôn.

Ribonucleotit tự do: A, U, G, X.

Enzim ARN polimeraza.

b) Diễn biến thời kỳ phiên mã

quá trình phiên mã vốn có 3 quá trình là khởi mở đầu, kéo dài và kết thúc.

Bước 1: khởi phần đầu phiên mã

ban sơ, ADN được cuộn xoắn và liên kết với protein. khi có dấu hiệu phiên mã, đoạn ADN ấy dãn xoắn khiến lộ ra vùng điều hòa.

ARN pol nhận mặt mạch gốc và bám vào, trượt dọc ADN theo chiều 3’ - 5’. Điểm bắt mở đầu phiên mã được nhận diện nhờ nhân tố sigma.

Bước 2: Kéo dài chuỗi ARN

khi ARN bắt phần đầu được tổng hợp, nguyên tố sigma tách ra khỏi phức hệ phiên mã.

Enzim ARN pol trượt dọc trên mạch khuôn ADN và trong công đoạn đấy, các Nucleotit trong môi trường Tuần học tự liên kết sở hữu những Nucleotit trên ADN theo nguyên tắc bổ sung: A gốc - U môi trường; T gốc - A môi trường; G gốc - X môi trường; X gốc - G môi trường.

ATP được dùng Để sản xuất nguyên liệu giúp các Nu mới kết liên với nhau bằng kết liên photphodieste, hình thành 1 chuỗi poliribonucleotit liên tục mang chiều 5’ - 3’.

những đoạn mà ARN pol đã đi qua lập tức được đóng xoắn lại trở về ADN Dạng số kép như ban đầu.

Đây là công đoạn lâu nhất của thời kỳ phiên mã.

Bước 3: chấm dứt phiên mã

lúc nhận diện được tín hiệu chấm dứt phiên mã, ARN pol phóng thích khỏi ADN và liên kết trở lại mang nhân tố sigma Nhằm tái dùng trong những lần phiên mã tiếp theo.

hai mạch của gen kết liên trở lại sở hữu nhau.

→ Kết quả: Mỗi lần phiên mã tạo ra 1 phân tử ARN (mARN, tARN hoặc rARN) sẽ tham dự vào thời kỳ dịch mã tiếp theo.

Diễn biến thời kỳ phiên mã về cơ bản là giống nhau giữa sinh vật nhân sơ và sinh vật nhân thực, nhưng giữa chúng cũng sở hữu 1 số điểm dị biệt như:

Sinh vật nhân sơ chỉ với một dòng ARN pol; sinh vật nhân thực với phổ quát dòng ARN pol.

Sinh vật nhân sơ, mARN sau lúc phiên mã được dùng Nhằm Để dịch mã luôn, phiên mã dịch mã diễn ra cùng lúc ở tế bào chất; sinh vật nhân thực, phân tử mARN sơ khai mới tạo ra cần trải qua thời kỳ biến đổi mARN (gắn mũ m7G, đuôi polyA, cắt intron nối exon) mới trở nên mARN trưởng thành ra ngoài tế bào chất và tiến hành dịch mã.

2.2. Cơ chế dịch mã

a) Thành phần tham dự dịch mã

mARN, tARN, riboxom

Enzim aminoacyl tRNA synthetase gắn amino acid mang tRNA tương ứng.

các axit amin tự do.

b) Diễn biến thời điểm dịch mã

Dịch mã gồm có 3 quá trình tương tự phiên mã là khởi phần đầu, kéo dài và chấm dứt.

khởi phần đầu dịch mã.

Tiểu công ty nhỏ của riboxom gắn vào mARN và trượt dọc sắm bộ 3 mở đầu 5’ - AUG 3’. TARN mang axit amin Met (ở sinh vật nhân thực) hoặc fMet (ở sinh vật nhân sơ) đến khớp với bộ 3 mở màn theo nguyên tắc bổ sung.

Sau ấy, tiểu tổ chức to kết liên với phức hệ hình thành riboxom hoàn chỉnh. lúc này tARN-Met đang ở vị trí P của riboxom.

trình tự những Nu trên mARN được mã hóa thành lớp lang những Nu trên chuỗi polipeptit theo bảng mã di truyền sau:

Kéo dài chuỗi:

+ tARN sở hữu axit amin tiếp theo đi vào vị trí A của riboxom khớp bổ sung đối mã sở hữu codon tiếp theo trên mRNA. Enzim xúc tác hình thành liên kết peptit giữa axit amin phần đầu và axit amin thứ 2.

+ Riboxom dịch chuyển đi một bộ ba trên mARN, tARN đã mất đi axit amin khai mạc dịch sang vị trí E và rời khỏi riboxom.

+ Sự dịch chuyển riboxom tiếp tục diễn ra và làm kéo dài chuỗi polipeptit.

chấm dứt dịch mã:

+ lúc riboxom vận động đến một trong 3 codon chấm dứt (5’ UAG 3’; 5’ UGA 3’; 5’ UAA 3’) không mã hóa axit amin mà chỉ sở hữu tín hiệu chấm dứt thì thời điểm phiên mã ngừng lại.

+ 2 tiểu phần của riboxom tách ra khỏi phức hệ, axit amin mở màn được cắt bỏ hình thành cấu trúc chuỗi polipeptit bậc một, hoàn tất thời kỳ dịch mã.

+ Poliriboxom: rộng rãi riboxom cộng dịch mã cùng lúc trên một phân tử mARN khiến tăng hiệu suất tổng hợp protein gọi là poliriboxom.

3. Sự giống nhau giữa phiên mã và dịch mã

Đọc tiếp tại: https://vuihoc.vn/tin/thpt-phien-ma-va-dich-ma-525.html